# ΕΙΣΗΓΗΣΕΙΣ / # ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ / # ΠΡΟΒΟΛΕΣ ΤΑΙΝΙΩΝ / # ΕΚΘΕΣΗ / # ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΜΟΥΣΕΙΟΥ

21 + 22 Μαΐου 2022

στους χώρους του ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ GOETHE ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ, Βασιλίσσης Όλγας 66

Θεματοποιεί τη ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΕΚΤΟΠΙΣΜΟΥ/ΤΗΣ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΟΛΟΓΙΚΟ ΣΤΟΧΑΣΜΟ ΤΗΣ «ΣΧΟΛΗΣ ΤΗΣ ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗΣ», καθώς και άλλων κοντινών στον κύκλο αυτό διανοούμενων, που αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν κατά τη διάρκεια του εθνικοσοσιαλισμού.

Θέτει το ερώτημα της συνάφειας εκείνων των ιστορικών εμπειριών και της θεωρίας, που θέλησε να τις αποτυπώσει, με σύγχρονα φαινόμενα εκτοπισμού και μετανάστευσης.

Διοργανώνεται από την ΜΑΡΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΟΥ (Τμήμα Γερμανικής Γλώσσας και Φιλολογίας, Α.Π.Θ.), τον ULRICH MEURER (Visual Studies & Program for Culture, Politics and Society, Central European University, Βιέννη) και τον ΗΛΙΑ ΠΑΠΑΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟ (Τμήμα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, Πανεπιστήμιο Πειραιώς).

Να γίνουν ξένοι ή να παραμείνουν Γερμανοί, να αφομοιωθούν πλήρως από το «νέο» ή να παραμείνουν δεσμευμένοι στο «ίδιον» – εντός αυτού του πεδίου εντάσεων κινήθηκαν πολλοί Γερμανοεβραίοι διανοούμενοι όταν, στα μέσα του προηγούμενου αιώνα, διέφυγαν από το εγκληματικό ναζιστικό καθεστώς με προορισμό τις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού. Για τις ιδρυτικές μορφές της Σχολής της Φρανκφούρτης (Max Horkheimer, Theodor W. Adorno, Herbert Marcuse …) το ερώτημα της εξορίας, στη Νέα Υόρκη ή στο Λος Άντζελες, καθίσταται ζήτημα ζωής και, συγχρόνως, διανοητικό καθήκον. Παρόμοια άλλοι και άλλες, όχι μακριά από αυτόν τον κύκλο θεωρητικών, βιώνουν και στοχάζονται τη «ρωγμή του κόσμου», που διαπερνά κάθε ανθρώπινη ύπαρξη: η πολιτική θεωρητικός Hannah Arendt, ο κριτικός σχολιαστής του πολιτισμού και του κινηματογράφου Siegfried Kracauer, ο φιλόσοφος Walter Benjamin (που ποτέ δεν θα φτάσει στις Ηνωμένες Πολιτείες).

Εν μέσω των «προσφυγικών ροών» του δικού μας καιρού, το συνέδριο (καθώς και η έκθεση που το συνοδεύει) επιζητά να ανασύρει θεμελιώδη κείμενα και σχεδιάσματα της Κριτικής Θεωρίας στην – και για την – εξορία. Και, σε ένα βήμα πιο πέρα, να θέσει το ερώτημα τι θα είχαν αυτά ενδεχομένως να πουν σε εμάς σήμερα, σε μια εποχή «(μετα)-καπιταλιστική», «μετα-ψηφιακή» και πιθανώς «μετα-ανθρώπινη». Σε ποιον βαθμό, με άλλα λόγια, η σκέψη αυτή, αδιάρρηκτα συνδεδεμένη με τη μεταναστευτική εμπειρία (ή, μάλλον, αδιανόητη έξω από αυτήν), αφορά εντέλει τη δική μας ιστορική πραγματικότητα στην οποία η μετανάστευση καθίσταται, ολοένα και περισσότερο, συνθήκη κανονικότητας. Μέσα από αυτή την οπτική, ο κύκλος των εκδηλώσεων θα στραφεί γύρω από τον αμοιβαίο φωτισμό δύο ιστορικών τομών, κατανοώντας τους εκτοπισμούς του παρόντος (2022) και τις ιστορικές εκδοχές φυγής και μετανάστευσης (1933) μέσα από αυτό που ο Benjamin ονόμασε «Konstellation», «συναστρία»: την αστραπιαία συνάφεια δύο στιγμών, η οποία επιτρέπει εντός της την κατανόηση της παρούσας «στιγμής του κινδύνου».

Εμείς ¦ Πρόσφυγες διερευνά τους χρόνους, τόπους και χωροχρόνους της μετανάστευσης,

Εμείς ¦ Πρόσφυγες εξετάζει τις πρακτικές και τακτικές της μετανάστευσης,

Εμείς ¦ Πρόσφυγες επερωτά τις πολιτικές της μετανάστευσης,

Εμείς ¦ Πρόσφυγες αποτυπώνει τις εικόνες της μνήμης της μετανάστευσης,

Εμείς ¦ Πρόσφυγες φωτίζει τις νέες επιστημολογίες και την άλλη γνώση, τα πολιτικά σχήματα, τις πολιτισμικές μορφές, τους μυθικούς χαρακτήρες, τις εθνότητες και θρησκείες της μετανάστευσης.